Η αορτή είναι η κύρια αρτηρία που μεταφέρει το αίμα από την καρδιά προς στο υπόλοιπο σώμα προκειμένου να το τροφοδοτήσει με όλα τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία. Η ομαλή ροή του αίματος προς την περιφέρεια επιτυγχάνεται μέσω της αορτικής βαλβίδας η οποία σε κάθε σύσπαση ανοιγοκλείνει ώστε να διασφαλιστεί πως η ροή κατευθύνεται μόνο στην αορτή και έτσι αποτρέπεται η πιθανότητα αναρρόφησης αίματος από την αριστερή κοιλία.

 

Η στένωση της αορτικής βαλβίδας εμποδίζει τη βαλβίδα να ανοίγει πλήρως και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να διοχετεύεται μειωμένη ποσότητα αίματος στο υπόλοιπο σώμα. Κατά συνέπεια η καρδιά εργάζεται εντατικότερα και σταδιακά οδηγούμαστε σε εξασθένηση του καρδιακού μυός και κατ’ επέκταση στην καρδιακή ανεπάρκεια.

 

Αίτια της στένωσης της αορτικής βαλβίδας

 

Η σοβαρή στένωση της αορτικής βαλβίδας συσχετίζεται συνήθως με την ηλικία και την σταδιακή εναπόθεση ασβεστίου στη βαλβίδα ή και στο δακτύλιο της (εκφυλιστική στένωση). Η διαδικασία αυτή έχει αρκετές ομοιότητες με την αθηροσκλήρωση, και αρχίζει συνήθως μετά την ηλικία των 60 ετών, αλλά συχνά δεν παρουσιάζει συμπτώματα μέχρι την ηλικία των 70 ή 80. Λιγότερο συνηθισμένη είναι η εμφάνιση αορτικής στένωσης σε νεαρότερες ηλικίες και συνήθως οφείλεται σε συγγενείς καρδιοπάθειες.

 

Η εκ γενετής ελαττωματική βαλβίδα έχει δύο πτυχώσεις αντί του φυσιολογικού τρεις, κάτι το οποίο ονομάζεται "διπτυχη αορτική βαλβίδα" (bicuspid valve). Στην ενήλικη ζωή η βαλβίδα μπορεί να παρουσιάσει στένωση και να χρειαστεί επιδιόρθωση ή αντικατάσταση. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να υπάρχει τακτική αξιολόγηση από γιατρό. Μια άλλη αιτία μπορεί να είναι ότι το άνοιγμα της βαλβίδας δεν αναπτύσσεται ομοιόμορφα με την καρδιά, πράγμα που την υποχρεώνει να εργάζεται σκληρότερα για να αντλεί αίμα μέσα από το περιορισμένο άνοιγμα. Με τα χρόνια η ελαττωματική βαλβίδα συχνά γίνεται άκαμπτη και στενή, λόγω συσσώρευσης ασβεστίου.

 

Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις η στένωση αορτικής βαλβίδας προκαλείται από ρευματικό πυρετό ο οποίος προέρχεται από λοίμωξη του φάρυγγα από το βακτήριο του στρεπτόκοκκου και δεν είχε αντιμετωπιστεί εγκαίρως.

 

Συμπτώματα της αορτικής στένωσης

 

Τα συμπτώματα της σοβαρής αορτικής στένωσης συσχετίζονται με την αδυναμία της καρδιάς να τροφοδοτήσει με επαρκείς ποσότητες αίματος τόσο τον ίδιο τον καρδιακό μυ όσο και το υπόλοιπο σώμα, ειδικά σε περιπτώσεις αυξημένων απαιτήσεων, όπως για παράδειγμα έντονη σωματική άσκηση, στρεσογόνες καταστάσεις κλπ.

 

Στα συμπτώματα αυτά συμπεριλαμβάνονται η εύκολη κόπωση, η ζαλάδα ακόμα και λιποθυμικό επεισόδιο, στηθάγχη, αρρυθμία, δύσπνοια και σε κάποιες περιπτώσεις πνευμονικό οίδημα.

 

Διάγνωση της αορτικής στένωσης

 

Καθώς η στένωση της αορτικής βαλβίδας μπορεί να μη δώσει αμέσως συμπτώματα, συνήθως ανακαλύπτεται κατά τη διάρκεια εξέτασης ρουτίνας, όπου στην ακρόαση της καρδιάς ακούγεται το χαρακτηριστικό φύσημα. Εξειδικευμένες εξετάσεις όπως το υπερηχοκαρδιογράφημα, το τεστ κοπώσεως και η μαγνητική καρδιάς διενεργούνται για να διαπιστωθεί η σοβαρότητα της στένωσης.

 

Θεραπεία

 

Παρόλο που δεν υπάρχει φαρμακευτική θεραπεία, η οποία να αναστρέφει ή να επιβραδύνει την εξέλιξη της αορτικής στένωσης, ο γιατρός μπορεί να χορηγήσει κάποια φάρμακα τα οποία να βοηθούν στη μείωση της έντασης των συμπτωμάτων. Η αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της στενωμένης αορτικής βαλβίδας γίνεται είτε με την επιδιόρθωση είτε με την αντικατάστασή της.

 

Η χειρουργική αντικατάσταση της βαλβίδας έχει υψηλά ποσοστά περιεγχειρητικής θνητότητας (άνω του 20%), είτε λόγω ηλικίας είτε άλλων συνοδών παθήσεων. Η επιδιόρθωση της βαλβίδας γίνεται με την βοήθεια της επεμβατικής βαλβιδοπλαστικής με μπαλόνι, με την εισαγωγή του ειδικού καθετήρα από τη μηριαία φλέβα. Η στένωση αορτικής βαλβίδας μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακή ανεπάρκεια και άλλες επιπλοκές όπως θρόμβωση, εγκεφαλικό, ενδοκαρδίτιδα.

 

Όπως σε όλες τις καρδιακές παθήσεις, ο τακτικός ιατρικός έλεγχος, ο υγιεινός τρόπος διατροφής και η τακτική άσκηση πάντα σύμφωνα με τις οδηγίες και την επίβλεψη του καρδιολόγου θα βοηθήσουν στην καλύτερη αντιμετώπιση της πάθησης.